Auteursarchief: Gerrit Vlaskamp

William Kent

Toen Lambertus Vlaskamp stierf in 1854 tijdens een cholera-epidemie in Veenhuizen, was Gerrit Vlaskamp 20 jaar. Hij stond voor de taak de kost te verdienen voor zijn moeder en zeven broers en zusters. Hij zette een advertentie in de Leeuwarder Courant:

W. Kent was Willam Kent, de hortulanus van de Groninger Hortus. Hij was dat eerder in Franeker. De laatste hortulanus van de Universiteitshortus van Franeker was Arent Vlaskamp, de broer van Gerrits overgrootvader. In 1811 werd de universiteit opgeheven op decreet van Napoleon, maar in 1815 werd een atheneum gesticht; niet wat wij er onder verstaan, maar een universiteit, waar men niet kon promoveren, daarvoor moesten de studenten naar Groningen. Er werd ook weer een hortulanus aangesteld, tot ook het atheneum in 1845 werd gesloten. De laatste hortulanus van het atheneum in Franeker was deze William Kent, hij werd benoemd tot hortulanus in Groningen. De Vlaskampen hadden kennelijk altijd contact gehouden, want William Kent kon dus ‘informatiën’ geven omtrent Gerrit.

De tuin van hommes in Groningen

In 1952 heeft Lambertus Vlaskamp een tuin aangelegd voor Oncko de Marees van Swinderen, het was een van de grootste particuliere tuinen van Groningen. Later heeft theehandelaar Hommes het huis en de tuin gekocht, vandaar dat de tuin bekend staat als de tuin van Hommes. Er is een klein stukje overgebleven, het ligt aan het Poortersplein, vlak bij het UMCG.
Toen bij het overgebleven stukje tuin een naastliggend plantsoentje, dat vroeger bij de tuin hoorde, ook weer tot een tuintje werd herschapen, heeft kunstenares Margriet Diertens met de bewoners een kunstproject bedacht. Ze maakte zeven bronzen nesten met dierbare voorwerpen van de bewoners.

Zo waren er buurtbewoners, die een ring brachten, een autootje, een sigaar, schelpjes, maar ook een beugel, die net overbodig was geworden. Margriet verwerkte alles in de nesten, ze werden gegoten in brons en in de bomen gehangen. Ze maakte een achtste exemplaar voor zich zelf, zodat ik kan laten zien hoe ze er uit zien, want ze hangen behoorlijk hoog.

Verrassing in Oostrum

Gabe Westra was de opvolger van Gerrit Vlaskamp. In de grootboeken van Bosgra is goed te volgen hoe Gabe tussen 1888 en 1900 zo langzamerhand het werk van zijn oom Gerrit overneemt. Zo vond ik ook een grote bestelling uit 1899 van drie pagina’s voor Meindert Douma in Oostrum met de naam Gabe Westra als aanlegger.

Vanmiddag hebben we de boerderij bezocht en het was een grote verrassing, we vonden een prachtige tuin met diverse oude elementen. De boerderij is in handen van de Stichting Meindert Doumaleen en hij wordt bewoond door de familie Boersma. Het oude padenpatroon is nog grotendeels aanwezig en kan gemakkelijk hersteld worden, want de oude patronen zijn nog zichtbaar. De heuvel waar het prieel opgestaan heeft, ligt er nog, diverse bomen en zelfs struiken en een esdoornhaag zijn nog aanwezig. Al met al een plaatje en ook een foto van opdrachtgever Meindert Douma hing nog in de boerderij.

Vreewijk

Elke keer als ik langs Vreewijk in Drachten rijd, wordt het me droef te moede als ik bedenk, dat hier een van de grootste tuinen lag, die Gerrit Vlaskamp aangelegd heeft. Bernardus Dorhout gaf de opdracht, nadat hij in 1867 een stuk land had gekocht in de Folgeren en er in ’68 een huis op had laten bouwen. De plantlijsten in de boeken van Bosgra dateren van 1869, een enorme bestelling, die vier pagina’s bomen en struiken bevatte. Ook hier weer achterin de tuin een prieel. De grote vlakken met gebogen lijntjes zijn de moestuinen.

Symposium

Het was gister een feestelijke dag, in De Koperen tuin in de Prinsentuin in Leeuwarden organiseerde het Fries Landschapsbeheer een symposium over de tuinen van Gerrit Vlaskamp. Het Landschapsbeheer liet 60 van de 350 tuinen inventariseren. Veel is verdwenen natuurlijk, de oudste tuinen zijn meer dan 150 jaar oud, maar vooral monumentale bomen zijn er nog. De rode beuken, de platanen, de goudessen ………

Burgemeester Ter Keurs van Tytsjerksteradiel kreeg het eerste exemplaar van ‘Het prieel op de heuvel, zes generaties Vlaskamp, het verhaal van een tuindersfamilie’, dinsdag wordt het gepresenteerd bij Tresoar, het archief van Friesland in Leeuwarden, aanvang 16.30. Op de foto de Vlaskamptuin van notaris Horatius Albarda, die woonde aan de Nieuwestad in Leeuwarden. Hier staat nu C&A. Vlaskamp heeft 40 tuinen voor notabelen in Leeuwarden ontworpen, ze zijn allemaal verdwenen.